Ziemia w Nowym Testamencie: wprowadzenie Colloquium Biblijne

ks. prof. Wojciech Pikor

W porównaniu ze Starym Testamentem, w którym temat ziemi pojawia się w stały i wyraźny sposób, Nowy Testament wydaje się niemal milczący w tej materii.

To milczenie jest jednak tylko pozorne. Temat ten jest obecny w Nowym Testamencie, niosąc inne znaczenia i będąc poddany ewolucji i przeobrażeniu przez samego Jezusa. Należy w tym względzie zweryfikować, jak w Nowym Testamencie dochodzi do wspólnego istnienia trzech wizji ziemi: pierwszej, która podkreśla niezaprzeczalną ciągłość ze Starym Testamentem, drugiej, która zmierza do odrzucenia wymiaru materialnego na rzecz pewnej spirytualizacji, i trzeciej, która przynosi przekształcenie koncepcji ziemi dzięki osobie Jezusa Chrystusa. Okaże się ostatecznie, że ziemia pozostaje argumentem centralnym także w Biblii chrześcijańskiej, Ponieważ motyw ziemi jest mniej związany bezpośrednio z poszczególnymi księgami, niż ma to miejsce w Starym Testamencie, omówienie tematu dokona się poprzez prezentację trzech wymienionych wyżej wizji ziemi: ciągłości, odrzucenia i przekształcenia. Ciągłość między Starym i Nowym Testamentem jest zasadą generalną i obowiązującą dla wszystkich tematów biblijnych: Bóg, Tora, Duch, przymierze itd. „Nie sądźcie, że przyszedłem znieść Prawo albo Proroków, Nie przyszedłem znieść, ale wypełnić" (Mt 5,17). Tę relację należy zbadać również w odniesieniu do ziemi. W niektórych tekstach pojawia się odrzucenie daru i obietnicy ziemi w ujęciu starotestamentalnym. To odrzucenie nie jest jakąś nowością. Powinno być odczytywane na wzór mów prorockich podkreślających niewdzięczność ludu wobec daru Boga i wynikającej z tego kary. W interpretacji chrześcijańskiej odrzucenie Chrystusa przez władze żydowskie i przez całość ludu żydowskiego niesie konsekwencje dotykające ciągłości obietnicy ziemi (problem rozproszenia narodu żydowskiego). To odrzucenie w swojej głębi objawia znaczącą zmianę zmierzającą do spirytualizacji wielu aspektów Starego Testamentu. W niektórych tekstach dochodzi do zniknięcia wymiaru materialnego na rzecz osoby Chrystusa czy samego Kościoła. Wypełnienie obietnic w Jezusie Chrystusie determinuje radykalną zmianę roli ziemi w świetle życia, śmierci i zmartwychwstania Jezusa. Obietnica przestaje być ograniczona tylko do szczególnej ziemi i ludu, lecz dotyczy całego świata i całej ludzkości, przez co następuje w pewnym sensie powrót do stworzenia i powszechnego powołania Abrahama.