Zgromadzenie Sióstr Miłosierdzia św. Karola Boromeusza (Boromeuszki) Contemplatio
1. CHARYZMAT ZGROMADZENIA
Od początku istnienia Zgromadzenie Sióstr Boromeuszek było formowane przez charyzmat modlitwy dojrzewającej do kontemplacji i miłosierdzie. Doświadczenie Bożego Miłosierdzia zakłada głęboką kontemplację, w której poznaje się Chrystusa jako Boga Miłosiernej Miłości. Na tę miłość siostry odpowiadają oddaniem się na służbę Bogu przez ślub miłosierdzia i pozwalają przekształcać siebie na obraz Miłosiernego Chrystusa.
Miłość Boga i miłość bliźniego są nierozłączne: są jednym przykazaniem. Obydwie te miłości czerpią życie z miłości pochodzącej od Boga, który nas pierwszy umiłował. Tak więc nie chodzi tu o „przykazanie” z zewnątrz, które narzucałoby coś niemożliwego, lecz o doświadczenie miłości darowanej z wewnątrz, i tą miłością, zgodnie ze swoją naturą, należy dzielić się z innymi. Miłość wzrasta poprzez miłość.
Hasłem Zgromadzenia, które wyraża całą posługę sióstr w duchu charyzmatu są słowa Bóg i ubodzy. Były one dewizą życia Matki Barbary Barthélemy, jednej z pierwszych przełożonych, która mówiła: Służmy ubogim chorym z takim szacunkiem, jaki wlewa nam wiara.
2. NOTA BIOGRAFICZNA OSOBY ZAŁOŻYCIELA – JÓZEF CHAUVENEL
Józef Chauvenel urodził się w 1620 r. w Nancy, w Lotaryngii (Francja), jako syn Emanuela Chauvenel i Claude Bernet. W domu rodzinnym otrzymał staranne i głębokie wychowanie religijne. Cechowały go nadzwyczajna dobroć i współczucie. Józef studiował prawo i medycynę. Jako adwokat był członkiem parlamentu w Metz. Wówczas wstąpił do "Bractwa Adwokatów dla ubogich" w Nancy, którego członkowie prowadzili bezpłatnie procesy sądowe dla ludzi biednych, nie mających dostatecznych środków do życia. Ponadto, w domu rodzinnym urządził małą aptekę, w której biedni otrzymywali bezpłatnie lekarstwa. W posługę ubogim chorym zaangażowane były także kobiety, często już wdowy, o szlachetnie usposobionych sercach.
Kiedy zaraza dżumy rozprzestrzeniała się w miastach Lotaryngii, Józef osobiście pielęgnował chorych, opatrywał im rany, przygotowywał jedzenie, prał ich odzienie - w chorych służył Chrystusowi. Zaraźliwa choroba zaatakowała także jego - zmarł w 1651 r., w rodzinnym domu w Nancy, mając 31 lat. W testamencie swój majątek przeznaczył na potrzeby ubogich chorych.
W oparciu o testament przedwcześnie zmarłego syna, Emanuel Chauvenel, mocą aktu notarialnego z dnia 18 czerwca 1652 r. powołał do istnienia Dom Miłosierdzia pod wezwaniem Świętej Rodziny i powierzył go dotychczasowym współpracowniczkom Józefa. 10 lat później, Emanuel przekazał do dyspozycji sióstr na cele charytatywne Dom św. Karola Boromeusza. Wkrótce ten wielki Święty stał się patronem nowopowstałego Zgromadzenia.
3. HISTORIA OBECNOŚCI ZGROMADZENIA W ARCHIDIECEZJI KATOWICKIEJ
Wspólnoty Sióstr Boromeuszek na terenach obecnej Archidiecezji Katowickiej zaczęły rozwijać się w drugiej połowie XIX w. Powstawały w wyniku sprowadzenia sióstr z Pragi do Nysy w 1848 r. w celu pielęgnowania chorych. Wkrótce wzrosła liczba sióstr i jednocześnie siostry zaczęły podejmować służbę wśród chorych, dzieci, ludzi potrzebujących pomocy w kolejnych śląskich miejscowościach. Rozwój wspólnot zaowocował powstaniem niezależnej od Pragi śląskiej gałęzi Sióstr Boromeuszek (1857 r.) – z Domem Generalnym w Nysie, a od 1871 r. w Trzebnicy (w dawnym opactwie cysterek związanym z życiem św. Jadwigi, księżnej Śląska).
Gdy ustaliły się granice niepodległej Polski, Zgromadzenie podjęło decyzję o nowym podziale prowincji. Z domów zakonnych znajdujących się na terenach polskich utworzono Polską Prowincję Zgromadzenia Sióstr Boromeuszek (1923 r.) z Domem Prowincjalnym w Cieszynie, a od 1931 r. w Rybniku.
Ważnym momentem dla dziejów Zgromadzenia na Górnym Śląsku był fakt uniezależnienia się Polskiej Prowincji od Domu Generalnego w Trzebnicy (która wówczas leżała w granicach państwa Niemieckiego), co automatycznie oznaczało powstanie nowej gałęzi Zgromadzenia Sióstr Boromeuszek (dekret Stolicy Apostolskiej z dnia 3 czerwca 1939 r.). Do zakończenia II wojny światowej funkcję Domu Generalnego pełnił dom w Rybniku. Po II wojnie światowej budynek ten zajął Urząd Bezpieczeństwa, dlatego siostry musiały przenieść generalat oraz nowicjat do domu w Mikołowie.
Obecnie na terenie Metropolii Górnośląskiej Zgromadzenie prowadzi działalność w 25 placówkach. Siostry pełnią posługę miłosierdzia w pracy pielęgniarskiej, opiekuńczo-wychowawczej dzieci i młodzieży oraz osób starszych i niepełnosprawnych, katechetycznej, parafialnej, apostołują także ofiarując swoje modlitwy, cierpienia, szczególnie sióstr starszych i chorych. W Dąbrówce Wielkiej w naszym domu znajduje się „Okno życia”.
Opracowała s. M. Natana Bańczyk SCB
RÓŻNE FORMY MODLITWY W ZGROMADZENIU
(ze szczególnym wyakcentowaniem modlitwy inspirowanej Pismem Świętym)
Od samego początku życie Zgromadzenia było formowane przez charyzmat modlitwy dojrzewającej do kontemplacji i miłosierdzia (Ratio FF 12).
1. Zjednoczenie z Bogiem w czasie rannego wstawania, modlitwy przy myciu i ubieraniu (inspirowane Słowem Bożym).
- Pokropisz mnie Panie hyzopem, a będę oczyszczona, obmyjesz mnie a będę wybielona
- Przyoblecz mnie w szatę niewinności, o mój Jezu, abym się Tobie podobała
- Przepasz Panie biodra moje, a serce moje pociągnij ku sobie
- Jarzmo moje lekkie, a brzemię Twoje słodkie
- Daj mi łaskę, o mój Jezu, aby myśli moje były zawsze przy Tobie. Bądź mi obroną i tarczą w każdym niebezpieczeństwie
- Ochraniaj mnie przed każdą pokusą
- Rozpal mnie, o Jezu, ogniem Bożej miłości
- Biorę obuwie na siebie, abym chodziła przed Tobą, Panie
2. Eucharystia, a nasza modlitwa
Sprawowanie Liturgii zajmuje pierwsze miejsce we wspólnej modlitwie, należy się jej pierwszeństwo we wszystkim. Kiedy zbieramy się w naszych kościołach lub kaplicach na Mszę św. wtedy tworzymy lud Boży, aby uczestniczyć w misterium paschalnym naszego Pana.
Liturgia Słowa przekazuje nam duchowe doświadczenie Pisma św. jako, że Słowo Boże uobecnia się w zgromadzonym ludzie. Słowo Boże, które Kościół głosi w trzyletnim cyklu pozwala nam żyć tajemnicą Chrystusa. Siostry starają się o to, by widzieć swoje powszednie życie w świetle Słowa Bożego, jakie słyszą uczestnicząc w świętej liturgii.
3. Liturgia Godzin, a nasza modlitwa
Siostry codziennie celebrują we wspólnocie Liturgię Godzin (Jutrznię, Nieszpory, Modlitwę w ciągu dnia, Godzinę czytań oraz Kompletę) włączając swoje życie w życie Jezusa. Modlitwę tę mają „uważać za słuchanie Słowa Bożego, za dialog między Bogiem a nimi, między Bogiem a Jego ludem, za wstawiennictwo za ludźmi, szczególnie za ubogimi, chorymi, opuszczonymi, dziećmi i młodzieżą. Przez te święte czynności podnoszą swe serca do Boga i zdobywają bogatszy udział w życiu Boga. Przez modlitwę psalmów i modlitwę powszechną czują się bardziej odpowiedzialną za życie Kościoła i dzieło zbawienia świata, jak również za życie wspólnoty i apostolstwo” (DD 56).
4. Medytacja Ewangeliczna
Siostry codzienne praktykują półgodzinną medytację ewangeliczną - w niej szukają światła i siły, by poznać i ukochać Wolę Bożą. Codzienne rozmyślanie kształtuje postawę siostry miłosierdzia i przygotowuje ją do pełniejszego udziału w Liturgii oraz ofiarnego służenia bliźnim (por. K 21). Liturgia Kościoła daje codziennie konkretne Słowo Boże. Siostry wieczorem je przygotowują, z nim mają zasypiać i budzić się oraz w ciągu dnia żyć tym Słowem Bożym.
5. Czytanie Pisma św. - Lectio divina
Z dokumentów Zgromadzenia: Czytanie Pisma św. ma prowadzić siostry do prawdziwego poznania Boga. Słowo Boże wypływa z serca Bożego i musi być słuchane sercem. Podobnie jak modlitwa dokonuje się sercem, tak samo sercem należy czytać Pismo św. (…)Słowo Boże puka do naszego serca. Poprzez Pismo św. woła mnie Pan, abym Go poznała i pokochała. Zaczyna się dialog. Mogę być pewna, że Bóg przemawia do mnie cała swa miłością, całą swą mocą, wszystkimi darami i żądaniami. Powolne czytanie Pisma św. którym rozkoszuje się wiara i które ma przynosić owoce, wymaga czasu, zastanowienia się i ciszy, by usłyszeć głos Boga mówiącego do nas (DD 69-72).
6. Modlitwa przed Najświętszym Sakramentem
Adoracja Eucharystyczna ma swoje szczególne miejsce w życiu modlitwy sióstr boromeuszek. Uświadamia siostrom napięcia chrześcijańskiego bytu, polegające na trwaniu między tajemnicą Boga w doczesności a oglądaniem Go twarzą w twarz. To antycypacja oglądania Boga w wierze (DD 67-68). Sakramentalna obecność Chrystusa w kaplicy daje siostrom świadomość, że Jezus jest z nami pod jednym dachem i że możemy Go często odwiedzać, by razem z Nim chwalić Ojca i przeżywać chwile radości i cierpienia (D 35)
7. Kult Najświętszego Serca Jezusa
Najświętszemu Sercu Jezusa zostało poświęcone całe Zgromadzenie. Serce Jezusa jest dla sióstr wzorem cichości i całkowitego oddania się na służbie biednym i cierpiącym, co wyraża się również w herbie Zgromadzenia. Z dokumentów Zgromadzenia: Boromeuszka wznosi codziennie oczy, serce i ręce do centrum jej życia. Jest całkowicie ukierunkowana na Serce Jezusa, morze miłosierdzia (Ratio FF 16).
8. Modlitwa różańcowa
Maryja jest dla sióstr szczególnym wzorem wiary i miłości. Przez codzienną praktykę modlitwy różańcowej siostry wraz z Maryją rozważają dzieło zbawcze Jezusa Chrystusa i uczą się życia na wzór Matki Bożej, całkowicie oddanego Bogu w gotowości pełnienia jego Woli. W przybliżaniu tajemnic życia Maryi i Jezusa obficie korzystają z Pisma św. (K 23).
9. Droga Krzyżowa
Siostra św. Karola w każdy piątek odprawia Drogę krzyżową poprzez którą włącza się w Mękę Pańską. Jest to nabożeństwo zakorzenione w tradycji jej wspólnoty zakonnej, bo siostra została powołana przez Pana do pełnego miłosierdzia, zrozumienia i śpieszenia z pomocą wszelkiemu ludzkiemu cierpieniu (DD 82).
10. Psalmy pokutne za zmarłą siostrę
W Zgromadzeniu zmarłą siostrę wspólnota otacza modlitwą psalmami. Psalmy pokutne są w następującym układzie:
Antyfona: Jam Jest Zmartwychwstanie i życie, kto wierzy we Mnie, choćby i umarł żyć będzie, a każdy kto żyje i wierzy we Mnie nie umrze na wieki
Ps. 6
Ps 32
Ps 38
Ps 51
Ps 102
Ps 130
Ps 143, 1-11
Antyfona: Jam Jest Zmartwychwstanie i życie, kto wierzy we Mnie, choćby i umarł żyć będzie, a każdy kto żyje i wierzy we Mnie nie umrze na wieki
11. Modlitwa godzinna
W Zgromadzeniu wyrosła i utrwaliła się praktyka tzw. modlitwy godzinnej, której celem jest czuwanie i trwanie w obecności Bożej, uwielbienie Boga, wdzięczność Matce Bożej oraz nieustanna modlitwa wstawiennicza.
Przedstawia się ona następująco:
od godz.6.00 do 20.00 o pełnej godzinie (wspólnie lub indywidualnie w miarę możliwości, jeśli obowiązki na to pozwalają) siostry modlą się w następujący sposób:
- O… i w każdej godzinie, niech w sercu i na ustach słynie, najsłodszy Jezu mój i Tobie o Maryjo cześć i chwała, ozdobo nieba wielka i wspaniała. Błogosławiony moment i ta godzina, w której Pan nasz Jezus Chrystus stał się Człowiekiem i umarł na krzyżu dla naszego zbawienia.
- Za konających: Zdrowaś Maryjo…
- Panie Jezu Chryste, prawdziwy Boże i prawdziwy Człowiecze, Ciebie wielbimy kochamy Cię w Najświętszym Sakramencie Ołtarza. Udziel nam tej łaski, abyśmy Cię w niebie wielbić i kochać mogły wiecznie. Najświętsze Serce Jezusa, któreś nas tak bardzo umiłowało, rozpal serca nasze miłością ku Tobie. O Jezu, Królu i celu serc wszystkich, rządź i króluj w sercach naszych, a pociągnij serca grzeszników ku Tobie. Amen.
- W intencjach naszego Zgromadzenia i za zmarłe siostry: Zdrowaś Maryjo…
- Myśl duchowa, najczęściej jest to zdanie z Ewangelii dania.
- Podanie wydarzenia z życia Jezusa
O godz. 6.00 - Pan Jezus u Heroda
O godz. 7.00 - Pan Jezus porównany z Barabaszem
O godz. 8.00 – Pan Jezus ubiczowany
O godz. 9.00 - Pan Jezus cierniem ukoronowany
O godz. 10.00 - Pan Jezus na śmierć skazany
O godz. 11.00 - Pan Jezus bierze ciężki krzyż i udaje się na górę Kalwarię
O godz. 12.00 - Pan Jezus do krzyża przybity
O godz. 13.00 - Pan Jezus poleca Matkę Najświętszą św. Janowi a św. Jana Matce Najśw.
O godz. 14.00 - Pan Jezus wola: „Boże, Boże czemuś mnie opuścił”
O godz. 15.00 - Pan Jezus umiera na krzyżu
O godz. 16.00 - Pan Jezus włócznią bok otworzono
O godz. 17.00 - Pan Jezus do grobu złożony
O godz. 18.00 - Pan Jezus żegna się z Matką Najświętszą (przed Męką)
O godz. 19.00 - Pan Jezus ustanawia Eucharystię
O godz. 20.00 - Pan Jezus żegna się z Apostołami i udaje się na górę Oliwną
12. Modlitwa egzorcyzmu (często na zakończenie wspólnych modlitw)
Oto Krzyż Pański, ustąpcie wrogowie Jego.
Lew z pokolenia Judy,
potomek Dawida zwyciężył.
Alleluja, alleluja, alleluja (Ap.5,5)
Opracowała s. M. Paulina Łuba SCB
PRZYKŁAD KONKRETNEJ MODLITWY
wspólnotowej lub indywidualnej Pismem Świętym lub nim inspirowanej.
