Męczeństwo św. Szczepana Malarstwo
"Męczeństwo św. Szczepana", 1560-1565, olej na desce, 160 x 123 cm, Muzeum Prado (Madryt) Autor: Vicente Juan Masip, zwany Juan de Juanes, malarz hiszpański, ur. ok. 1523 we Fuente de la Higuera koło Walencji, zm. 1579 w Bocairente koło Walencji.
Wincenty zwany Janem
Vicente Juan Masip był synem znanego malarza z Walencji, Vicente Masipa. Ponieważ nazywał się tak samo jak ojciec, współcześni, dla odróżnienia, utworzyli mu przydomek od jego drugiego imienia.
Vicente Masip ojciec w młodości studiował malarstwo we Włoszech, m.in. w Wenecji. Wrócił stamtąd zafascynowany sztuką Leonarda i Rafaela. Jego późniejsza twórczość, a także malarstwo jego syna, jest wyraźnie inspirowane sztuką włoskich mistrzów.
Juan de Juanes tworzył głównie w rodzinnej Walencji. Dla miejscowego kościoła św. Stefana namalował pięć obrazów z życia świętego: "Kazanie w synagodze", "Oskarżenie o bluźnierstwo", "Prowadzenie na egzekucję", "Męczeństwo św. Szczepana" i "Pogrzeb św. Szczepana". Na początku XIX wieku wszystkie dzieła kupił król Hiszpanii Karol IV. Z królewskiej kolekcji dostały się one do muzeum Prado.
Pod nadzorem Szawła
Święty Szczepan był pierwszym chrześcijańskim męczennikiem. Nauczał w Jerozolimie. Oskarżony przez Sanhedryn o bluźnierstwo został ukamienowany. Tę scenę przedstawia Juan de Juanes. Święty w chwili męczeństwa wznosi oczy ku niebu, oddając się Bogu. Pomiędzy nim a katami artysta umieścił sylwetkę stojącego w głębi mężczyzny w zielonej szacie. To święty Paweł z Tarsu. Zanim się nawrócił (ok. 36 r.) nazywał się Szaweł (Saul) i prześladował chrześcijan. Tu nadzoruje egzekucję.
Obraz jest dziełem typowym dla Renesansu. Widzimy prawidłowe proporcje, umiejętnie stosowane skróty perspektywiczne, a także zapożyczone od Leonarda sfumato (modelunek malarski zacierający wyrazistość konturu dzięki łagodnym przejściom światłocieniowym dający wrażenie oglądania obiektu przez mgłę lub dym).
