Kard. August Hlond Wykładowcy
Urodził się 5 lipca 1881 roku w Brzęczkowicach. Był synem drożnika kolejowego Jana i Marii z domu Imiela.
Do szkoły powszechnej uczęszczał w Zawodziu, Królewskiej Hucie i w Brzezince. Następnie uczył się w gimnazjum w Mysłowicach. W lipcu 1893 roku przerwał naukę i wyjechał do Turynu, by w salezjańskim kolegium misyjnym w Valsalice, a następnie w Lombriasco kontynuować naukę w zakresie szkoły średniej. W 1896 roku wstąpił do nowicjatu w Foglizzo i tam rok później złożył śluby wieczyste. Studia filozoficzne odbył na Uniwersytecie Gregoriańskim w Rzymie, wieńcząc je doktoratem z filozofii. Następnie został skierowany do pierwszego polskiego zakładu salezjańskiego w Oświęcimiu, gdzie pełnił obowiązki wychowawcy, nauczyciela, dyrygenta chóru i orkiestry oraz dyrektora zakładu ks. Manassero. Był ponadto redaktorem „Wiadomości Salezjańskich”. W 1904 roku w VI Cesarsko-Królewskim Gimnazjum we Lwowie zdał egzamin dojrzaości.
Święcenia kapłańskie przyjął 23 września 1905 roku w kościele Sióstr Wizytek w Krakowie z rąk Księdza Biskupa Anatola Nowaka.
Po święceniach objął funkcję kapelana w krakowskim Zakładzie im. Lubomirskich, gdzie opiekował się młodzieżą rzemieślniczą oraz uczył religii w szkole przemysłowej. Równocześnie uczęszczał na Uniwersytet Jagielloński jako wolny słuchacz polonistyki. W latach 1907-1909 był przełożonym placówki salezjańskiej w Przemyślu na Zasaniu. Następnie z polecenia przełożonych przeniósł się do Wiednia, w którym pracował 13 lat, rozwijając działalność wśród młodzieży i w akcjach o charakterze społeczno-charytatywnym. Postawił na wysokim poziomie gimnazjum salezjańskie. Dzięki jego zabiegom w 1912 roku zatwierdzono zgromadzenie na terenie monarchii austro-węgierskiej. Duszpasterzował w środowisku polskiej kolonii w Wiedniu, opiekował się Sodalicją Mariańską, patronował polskim organizacjom robotniczym o charakterze chrześcijańskim, współpracował z polskimi organizacjami charytatywnymi. Za zasługi na polu działalności wychowawczej dwukrotnie został odznaczony przez władze państwowe monarchii habsburskiej. Od 1919 roku piastował odpowiedzialny urząd prowincjała inspektorii salezjańskiej, obejmującej Austrię, Węgry i Niemcy. W 1922 roku ks. August Hlond został mianowany administratorem apostolskim części Górnego Śląska przyłączonej do Polski. Na początku swej działalności ustanowił grono konsultorów diecezjlanych, wprowadził język polski w urzędowaniu kurialnym, powołał trybunał sądowy I instancji, przeprowadził nowy podział administracyjny i założył Ligę Katolicką. W 1923 roku powołał sekretariat „Caritasu”. Dla celów rekolekcyjnych nabył majątek w Kokoszycach. Zakupił plac pod budowę katedry i siedziby biskupów oraz seminarium duchownego. Powołał do życia tygodnik katolicki „Gość Niedzielny”. W 1925 roku przeprowadził koronację obrazu Matki Boskiej Piekarskiej.
14 grudnia 1925 roku papież Pius XI wyniósł go do godności pierwszego biskupa nowo utworzonej diecezji katowickiej. Uroczystości konsekracyjne odbyły się 3 stycznia 1926 roku w katedrze św. Apostołów Piotra i Pawła w Katowicach. Sakry biskupiej udzielił ks. Augustowi Hlondowi Ksiądz Kardynał Aleksander Kakowski z Warszawy przy współudziale Księdza Biskupa Anatola Nowaka z Przemyśla i Księdza Biskupa Stanisława Łukomskiego w Poznania. W uroczystości uczestniczył także nuncjusz apostolski w Polsce Ksiądz Arcybiskup Wawrzyniec Lauri. Jako hasło swej pasterskiej posługi Ksiądz Biskup August Hlond wybrał słowa: „Da mihi animas – caetera tolle”. Diecezja katowicka krótko cieszyła się swym pierwszym ordynariuszem. 24 czerwca 1926 roku papież Pius XI na tajnym konsystorzu ogłosił Księdza Biskupa Augusta Hlonda arcybiskupem gnieźnieńskim i poznańskim, a rok później powołał go do kolegium kardynalskiego. Jako arcybiskup gnieźnieński August Hlond piastował także godność Prymasa Polski. W Poznaniu skoncentrował wszystkie ważniejsze instytucje, związane z katolickim życiem kraju. Erygował poznańską Katolicką Szkołę Społeczną, Wyższy Instytut Wychowawczy, Katolicką Szkołę Pielęgniarską oraz Wyższy Instytut Kultury Religijnej. W archidiecezjach patronował zjazdom, dniom i studiom katolickim o charakterze lokalnym. Troszczył się o wykształcenie kleru, otaczając szczególną opieką seminarium duchowne w Gnieźnie i w Poznaniu. Pierwszy w Polsce wprowadził do seminarium katedrę misjologii. W obu archidiecezjach przeprowadził reorganizację kurii, powołał Kancelarię Prymasa Polski, dokonał gruntownej reorganizacji trybunałów kościelnych. Śmiałym jego posunięciem było zrezygnowanie z przymusowych podatków na rzecz Kościoła, zastępowanych daniną parafialną. Powołał do życia rady parafialne. Ustanowił regulamin dla archiwów diecezjalnych oraz zatwierdził statut Bractwa Wstrzemięźliwości. Chętnie popierał inicjatywy duszpasterskie, podejmowane w innych polskich diecezjach. Jako Prymas Polski skupił wokół swojej osoby episkopat, duchowieństwo i wiernych. Przyczynił się do rozszerzenia kultu maryjnego w Polsce. Wielką opieką otoczył Akcję Katolicką i Katolicki Uniwersytet Lubelski. Przez długie lata był protektorem Komisji Unijnej „Pax Romana”. W 1930 roku zorganizował Krajowy Kongres Eucharystyczny w Poznaniu. W 1933 roku założył Radę Społeczną przy Prymasie Polski. W okresie kryzysu ekonomicznego powołał do życia Komitet Pomocy Bezrobotnym. Powołał do życia Towarzystwo Chrystusowe dla Wychodźców. W 1936 roku zwołał I Polski Synod Plenarny do Częstochowy. Swoje poglądy szerzył przez ogłaszanie szeregu listów pasterskich i odezw, skierowanych zarówno do diecezjan, jaki i wszystkich katolików polskich. Otrzymał wysokie odznaczenia: Orła Białego, brazylijski Krzyż Południa i jugosłowiański Orła Białego. Był członkiem rzymskich kongregacji: Kościoła Wschodniego, soboru, rytów oraz seminariów i uniwersytetów. Po wybuchu II wojny światowej po wielu perypetiach zamieszkał w Rzymie. Rozwinął tam ożywioną działalność propagandową, duszpasterską i charytatywną. Na rzecz sprawy polskiej działał poprzez przemówienia, wywiady, memoriały, rozmowy, korespondencje i artykuły. Kilkakrotnie osobiście rozmawiał z papieżem Piusem XII. W połowie 1940 roku opuścił Włochy i zamieszkał w Lourdes. Spotykał się Polakami, prowadził szeroką korespondencję i akcje charytatywne oraz kierował opieką duszpasterską nad rodakami przebywającymi w obozach cywilnych i wojskowych. W kwietniu 1943 roku przeniósł się do opactwa benedyktyńskiego w Hautecombe w Sabaudii. W lutym 1944 roku został aresztowany przez gestapo i więziony w Paryżu, Bar-le-Duc i w klasztorze Wiedenbruk koło Paderborn, gdzie oswobodzili go żołnierze amerykańscy. Po zakończeniu okupacji hitlerowskiej w lipcu 1945 roku otrzymał od papieża Piusa XII nadzwyczajne pełnomocnictwa. Na ich mocy po powrocie do kraju ustanowił organizację kościelną na Ziemiach Zachodnich i Północnych. Wielką wagę przywiązywał do właściwej pracy duszpasterskiej w nowych i trudnych warunkach. W marcu 1946 roku, decyzją papieża Piusa XII, został mianowany arcybiskupem gnieźnieńskim i warszawskim. W 1947 roku powołał Radę Prymasowską dla odbudowy kościołów stolicy i poświęcił kamień węgielny pod powstającą z gruzów katedrę warszawską. Zreorganizował agendy kurialne i Sąd Biskupi, powołał Kolegium dla Spraw Duszpasterskich, ustanowił Komisję dla Spraw Kanonizacyjnych, zatwierdził Zrzeszenie Księży Muzyków. Poświęcił Naród Polski Niepokalanemu Sercu Maryi na Jasnej Górze w obecności całego episkopatu i milionowej rzeszy wiernych.
Ks. Kardynał August Hlond zmarł 22 października 1948 roku w szpitalu Sióstr Elżbietanek na Mokotowie w Warszawie. Odszedł do wieczności w 68 roku życia, w 44 roku kapłaństwa i 23 roku posługi biskupiej. Został pochowany w katedrze warszawskiej. Uroczystościom pogrzebowym przewodniczył Ksiądz Kardynał Adam Stefan Sapieha.
Zobacz film o Kard. Auguście Hlondzie - "Daj mi duszę, resztę zabierz"
